MỘT ĐÁM TANG VĂN HỌC
Tuần lễ vừa qua, San Jose đă chào đón những khuôn mặt tên tuổi của văn học, báo giới từ khắp nơi về tham dự lễ tiễn biệt nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng, vừa ra đi vào sáng thứ Bảy ngày 13 tháng 9 năm 2014, hưởng thọ 77 tuổi.
Buổi lễ được diễn ra trong 3 ngày, từ thứ Sáu ngày 19 đến Chủ Nhật ngày 21 tháng 9 năm 2014, tại Oak Hill Funeral Home and Memorial Park – San Jose.
Chủ lễ là thầy Pháp Chơn và các chư tăng - ni của Chùa Liễu Quán.
Trong phần mở đầu, nhà văn Đỗ Vẫn Trọn, Tổng giám đốc Hệ Thống Truyền Thông Viên Thao đă thay mặt cho tang quyến và ban tổ chức cảm tạ quan khách và thân hữu đến thắp nhang, tiễn đưa nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng.
Nhà văn Đỗ Vẫn Trọn tóm lược sơ về tiểu sử của nhà văn - nhà báo - nhà giáo Nguyễn Xuân Hoàng:
Ông sinh ngày 7 tháng 7 năm 1937 tại Nha Trang (Khánh Ḥa), Việt Nam - Mất ngày 13 tháng 9 năm 2014 tại Hoa Kỳ.
Từ năm 1958 đến năm 1961
- Học trường trung học Vơ Tánh (Nha Trang) và Petrus Kư (Saigon)
- Tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm Đà Lạt, khoa Triết.
Từ năm 1962 đến năm 1975
- Giáo sư Triết tại các trường trung học Ngô Quyền - Biên Ḥa và Petrus Kư Saigon.
- Trường Sơn, Lê Bảo Tịnh, Huỳnh Thị Ngà, Thăng Long, Văn Hóa, Nguyễn Thượng Hiền, Regina Pacis - Saigon.
- Tổng thư kư ṭa soạn tạp chí Văn ở Saigon.
Từ năm 1984 đến năm 1989
- Rời Việt Nam- định cư ở Hoa Kỳ.
- Tổng thư kư báo Người Việt Daily News
- Kiêm Tổng thư kư tạp chí Thế kỷ 21 (thuộc công ty Người Việt)
- Nhóm chủ biên tạp chí Văn học
Từ năm 1996 đến năm 2005
- Chủ nhiệm kiêm chủ bút tạp chí Văn do Mai Thảo bàn giao
- Tổng thư kư báo Việt Mercury thuộc nhật báo San Jose Mercury News của Hoa Kỳ từ tháng 11/1998 đến 11/2005.
Từ năm 2006 đến năm 2014
- Chủ bút tuần báo Việt Tribune tại San Jose California
- Ngoài ra, ông từng là giảng viên (lecturer), giảng dạy môn Văn học Việt Nam đương đại tại Đại Học California Berkeley.
Từ đầu thập niên 1960, tên tuổi của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng sáng tỏa trong làng văn học, nhiều tập truyện của ông được bạn đọc và sinh viên – học sinh say mê đón đọc. Ông là một trong những nhà văn, nhà thơ xây dựng 20 năm văn học miền Nam từ 1955 đến 1975.
Một số tác phẩm của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đă xuất bản từ trong nước và ở hải ngoại là những truyện dài, truyện vừa và tuyển tập truyện ngắn – tùy bút như:
Mù Sương/ Khu rừng rực lửa/ Sa Mạc/ Ư nghĩ trên cỏ/ Quá khứ một lần nữa/ Uống rượu ở chợ Đũi/ Nếu buổi sáng hôm nay/ Những trái cao su ở Saigon/ Bất cứ lúc nào/ Bụi và Rác/ Người đi trên mây/ Trong và ngoài văn chương. Hai tập truyện dài được nhắc nhiều nhất là Sinh Nhật và Kẻ Tà Đạo.
Sau đó, nhà văn Đỗ Vẫn Trọn mời đại diện gia đ́nh và quan khách phát biểu.
Cháu đích tôn Nguyễn Xuân Sơn nói về thân thế và gia tộc, ḍng họ Nguyễn Xuân.
Trong phần quan khách được mời lên phát biểu, ghi nhận có:
- Nhà văn Giao Chỉ - Vũ Văn Lộc
- Bác sĩ Nguyễn Hoàng Tuấn
- Nhà văn Đỗ Quư Toàn (đại diện cho báo Người Việt, từ Nam Cali lên cùng phái đoàn gồm 7 người: nhà văn Phạm Quốc Bảo, luật sư Đoàn Thanh Liêm, nhà báo Hà Tường Cát, nhà báo Phạm Vũ Thiện Giao, nhà báo Đinh Quang Anh Thái, nhà văn Trịnh Thanh Thủy).
- Nhà thơ Du Tử Lê
- Nhà văn Phan Nhật Nam
- Kư giả Nguyễn Văn Khanh, cũng là người học tṛ cũ từ Washington đến sớm nhất.
Hai ngôi trường có nhiều kỷ niệm với nhà giáo Nguyễn Xuân Hoàng là trường Ngô Quyền – Biên Ḥa và trường Petrus Kư.
Bác sĩ Trần Văn Nam cùng những thầy giáo và Hội Petrus Kư đă nhắc lại kỷ niệm đáng yêu của thầy giáo Nguyễn Xuân Hoàng.
Quư thầy cô và học sinh trường Ngô Quyền, cũng như Hội Ái Hữu Biên Ḥa gửi đến thầy Nguyễn Xuân Hoàng những lời tri ân về sự đóng góp lớn lao của nhà giáo Nguyễn Xuân Hoàng cho ngôi trường này.
Rất nhiều thân hữu muốn tỏ bày t́nh cảm trước hương linh nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng, nhưng do thời gian giới hạn, nên ban tổ chức không sắp xếp được. Nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng rất được nhiều người thương mến. Những người bạn, những người em khi phát biểu đều có chung một cảm nghĩ là rất yêu mến ông như lời phát biểu của:
- Bác sĩ Phạm Đức Vương
- Bác sĩ Bùi Văn Rậu
- Bác sĩ Nguyễn Thịnh
- Tiến sĩ Nguyễn Hồng Dũng
- Họa sĩ Đào Hải Triều
- Nhà từ thiện Vương Ngọc Quyên
Đại diện quận hạt Santa Clara County là bà Cindy Chavez, giám sát viên Jose Esteves, thị trưởng thành phố Milpitas và nghị viên Sam Liccardo của thành phố San Jose đă vinh danh nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng và vợ là nhà báo Trương Gia Vy, cũng như tờ Việt Tribune đă có những đóng góp lớn lao cho thành phố và quận hạt Santa Clara.
Giây phút tiễn biệt thật ngậm ngùi, ai cũng rưng rưng một nỗi buồn.
Bà quả phụ Nguyễn Xuân Hoàng – nhà báo Trương Gia Vy và các con Nguyễn Thị Mai Chi, Nguyễn Trương Huy Thạch, Violet Nguyễn Trương Mai Khôi, Nguyễn Trương Gia Vy, Nguyễn Trương Ivy đă không cầm giữ xúc động khi nói về người chồng, người cha khả kính.
Nữ tài tử Kiều Chinh, một người bạn, một người thân của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng từ 50 năm qua đă nhắc lại những kỷ niệm thân thương và những dễ thương của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng.
Nhà thơ Trần Dạ Từ - chủ nhiệm nhật báo Việt Báo, mặc dù sức khỏe rất yếu, nhưng đă cùng phu nhân là nhà văn Nhă Ca lên tiễn biệt người bạn thân. Với ông, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng là một nhà thơ đúng nghĩa. Đời sống của Nguyễn Xuân Hoàng là thơ là văn.
Những lời cuối của nhà văn Đỗ Vẫn Trọn, thật cảm xúc và ư nghĩa. Ông nói: “Sống và chết, dễ có mấy người được như nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng. Tang lễ này là một bằng chứng. T́nh thân là trên tất cả. Một đám tang của văn học và thi ca. Những giọt nước mắt cao quư nhỏ xuống, khóc thương cho một người rất tử tế, tài hoa Nguyễn Xuân Hoàng”.
Từng người lặng lẽ, nối hàng một đoàn dài. Ở đâu đó là những tấm ḷng của những người em đối với người anh, một Nguyễn Hoàng Tuấn dành nhiều thời gian cho tang lễ, một Thanh Tùng ̣a vỡ nỗi nhớ thương, canh cánh bên cạnh Trương Gia Vy, một Đỗ Vẫn Trọn t́nh sâu nghĩa nặng, chung sự, chung ḷng trước những bối rối, ngỡ ngàng, buồn bă của gia đ́nh.
Chiếc quan tài chầm chậm di chuyển để chốc nữa đây thân xác anh ḥa quyện bay bỗng về miền hư vô.
Ư Lan với ngh́n trùng xa cách để nghe tiếng nức nở của Trương Gia Vy, Bụi và Rác, Người Đi Trên Mây Nguyễn Xuân Hoàng đă hồn nhiên về một cơi khác, cơi của những anh em đang đợi chờ, có bóng dáng của Mai Thảo, của Nguyên Sa, của những người đă tạo nên văn chương – thi ca của miền Nam trong suốt chiều dài hai mươi năm.
San Jose đón nhận nỗi buồn man man.
Đám Tang Văn Học của một nhà văn - nhà báo - nhà giáo Nguyễn Xuân Hoàng với tất cả ư nghĩa đẹp nhất mà giới văn chương và báo chí, cũng như quư thầy cô và học sinh dành cho ông.
Phạm B́nh Thường.